Technologie of consuminderen?

februari 20, 2020

Technologie of consuminderen?

De aanpak van het klimaatvraagstuk, of andere milieuvraagstukken, kent van oudsher een interessante spanning tussen vertrouwen in technologische oplossingen en de noodzaak tot gedragsverandering. Sommige mensen denken dat we op dezelfde voet door kunnen leven en verwachten dat bijvoorbeeld elektrisch vliegen of een thoriumcentrale de problemen gaan oplossen. Anderen denken dat een gedragsverandering noodzakelijk is en dat we vooral anders en minder moeten gaan consumeren. De urgentie van het klimaatprobleem zorgt ervoor dat deze twee strategieën niet meer tegenover elkaar staan, maar beide nodig zijn. Hier ontstaat een rare symbiose tussen twee radicaal verschillende oplossingsrichtingen. We ontwikkelen windmolens van een ongekende hoogte en stoppen tegelijkertijd met het eten van vlees.  Een belangrijke vraag is hoe we deze twee strategieën, die beide grote weerstand oproepen, succesvol kunnen maken en wat de rol van de overheid hierbij is.

Technologische ontwikkeling zijn vaak in hun voorkomen tegenstrijdig. Hierbij is dus een overheid nodig die zorgt dat de lusten en lasten van deze technologische ontwikkelingen eerlijk worden verdeeld. En zorgt dat ze ook daadwerkelijk bijdragen aan een oplossing van het probleem.  Of het nu gaat om een in eerste instantie sympathiek lijkend deelplatform als Uber, de plaatsing van een windmolen in een bepaald gebied of de gesubsidieerde bijstook van biomassa. Zonder overheidsoptreden zal de acceptatie van technologie als belangrijke oplossing voor het klimaatprobleem snel verdwijnen.

De tweede strategie gaat over ons eigen gedrag. Al eerder sprak ik over vegafun en vliegschaamte en de strategie van het verleiden. Naast verleiden zal ook de overheid in deze tweede strategie een belangrijke rol moeten spelen. Bijvoorbeeld door een vliegtax in te stellen, want je treinplezier wordt toch wat minder als de prijs soms een factor 3 hoger is. De overheid moet er dus voor zorgen dat duurzaamheid onderdeel wordt van de prijsvorming. Tegelijkertijd dient deze overheid te borgen dat dit niet leidt tot een grote ongelijkheid tussen verschillende inkomensgroepen.

Kortom, de klimaatcrisis vraagt om een inzet van verschillende strategieën, dus technologie en consuminderen. Daarbij is een groene wijsvinger van de overheid noodzakelijk, want met alleen Tesla’s of vegafun komen we er niet