

Zoeken
Als je Peter Adema van Natuur en Milieu Overijssel en Fransjan de Waard (cursusleider) over voedselbossen hoort praten, snap je eigenlijk niet waarom dit type landbouw, of bosbouw zo je wil, niet veel vaker bedreven wordt. Er zijn namelijk zo veel voordelen. En eigenlijk maar één nadeel: je hebt er bijna geen werk mee…
We hebben het over een bos met fruit- en vruchtdragende bomen en struiken, klimmers en kruipers, een ecosysteem dat zichzelf in stand houdt, waar je niet hoeft te ploegen of te schoffelen, waar geen meststoffen bij hoeven. In een goed ontworpen voedselbos hoeft de boer eigenlijk alleen maar te oogsten.
Natuur en Milieu Overijssel vindt de ontwikkeling van voedselbossen dusdanig belangrijk, dat ze besloot flink bij te dragen aan de totstandkoming ervan. Peter Adema deed een oriënterend rondje door de provincie en had in no time een netwerk van boeren, landgoedeigenaren en particulieren met een lap grond. “Samen zijn we nu op allerlei manieren en in allerlei samenstellingen op weg het voedselbos uit de kinderschoenen te krijgen, door te verkennen, ook gewoon aan de slag te gaan en te experimenten.”
Natuur en landbouw
Fransjan de Waard is al zijn leven lang met het idee van voedselbossen bezig: “Het is ook een manier om natuur en landbouw weer bij elkaar te brengen, want dat is behoorlijk uit elkaar gedreven. In de landbouw hebben we veel brandstof, grondstoffen, chemie en arbeid nodig. Ieder jaar weer van voor af aan zaaien, bemesten en oogsten. En bij natuurbeheer zijn we alsmaar gericht op verschraling, terwijl alles inmiddels schreeuwt om verrijking. We moeten weer leren met de natuur samen te werken. Anders stort ons ecosysteem in.”
Met voedselbossen heb je dat dus allemaal niet. “Bomen bouwen een rijke bodem op. Het ecosysteem komt vanzelf terug. Het zal mij niet verbazen als over vijf jaar het denken sowieso al dusdanig veranderd is, dat hagen, bomen en bosjes door de boer omarmd worden omdat ze de cruciale functies van biodiversiteit in gaan zien. ”
Superfoods
Fransjan de Waard is ook enthousiast over de opbrengst. “Bijna alleen maar superfoods. Noten, fruit, bessen, vruchten, kruiden, eetbare stengels, paddenstoelen, bladgroen voor thee, zaden, wortels en bloemen voor salades. Er zijn heel veel soorten die we nieuw kunnen leren eten, maar een voedselbos kan alles bieden wat je nodig hebt voor volledige maaltijden, en als je het goed aanpakt, kun je er jaar rond van eten.”
Rendabel
“De experimenten binnen het netwerk van NMO gaan niet alleen over de aanleg van een voedselbos,” legt Peter Adema uit. “De vraag is ook hoe een geïnteresseerde boer dit kan implementeren of hoe een landgoedeigenaar zijn ‘dennenakker’ kan vervangen voor een voedselbos. Voor hen moet het economisch rendabel zijn. Levert het genoeg op? Hoe moet je oogsten als alles door elkaar groeit? Hoe organiseer je de afzetmarkt?” En Adema weet dat de provincie er ook naar kijkt. “Bestemmingsplantechnisch. Landbouwgrond is meer waard dan natuurgrond. Hoe ondervang je dat? Het geeft in elk geval aan dat de overheid het belang ook ziet! En daar ben ik blij om. Er is nog werk genoeg te verzetten, als dat in een positieve flow gebeurt, leidt dat vast tot veel moois!”